Diş sıkma/ Diş Gıcırdatma (Bruksizm) , genellikle uyku sırasında dişleri bilinç dışı bir şekilde sıkarak yapılan bir eylemdir, çoğunlukla farkında olmadan aşırı çene hareketleri yapılır. Bu normal olmayan bir durumdur ve rahatsız edici bir ses ortaya çıkar.
Diş gıcırdatmanın sebebi tam olarak bilinmemekle birlikte hazırlayıcı bir takım etkenlerden söz edilebilir. Bunlar arasında ‘stres’ önemli yer tutmaktadır. Onun dışında sindirim problemleri, uyku bozuklukları, dişlerin kapanış problemleri, sistemik hastalıklar ve bazı ilaçların kullanımı da diş gıcırdatmaya zemin hazırlamaktadır.
Bruksizmi olan kişilerin yüzde 5 ile 10 arasındaki bir kısmı, dişlerine uyguladıkları kuvvet sonucu dolguların ve dişlerin kırılması gibi zararlara yol açabilmekte, bir kısmı da çene eklemi disfonksiyonlarından şikayetçi olmakta ve sabahları sebepsiz baş ağrısı ve yüz ağrıları çekmektedirler.
Hafif şiddetli diş gıcırdatma pek çok kişide herhangi bir sağlık sorununa yol açmaz. Ancak ileri seviyedeki gıcırdatmalarda alt çenenin yan hareketleri sonucu öncelikle kesici dişlerde aşınmalar meydana gelir. Azı dişlerinin de devreye girmesiyle daha da şiddetlenen bu hareket sırasında ciddi bir ses oluşur ve bu ses, diğer insanları rahatsız edici boyutlara ulaşabilir. Dişlerin mine yüzeylerinin aşınması zordur ancak aşınma alttaki daha yumuşak tabakaya ulaştığında hızlanarak devam eder ve çürüğe yatkınlık artar. Ayrıca bu hareket esnasında dişlerin kırılabilme olasılığı da vardır. Bazen bu duruma dişeti çekilmeleri de eşlik eder. İleri safhalarda dişlerde, soğuk, sıcak, ekşi, tatlı vb. hassasiyetinin başlaması kaçınılmaz olacaktır. Diş gıcırdatma sırasında dişler ve çenelere çok yüksek bir basınç iletilmektedir. Bundan dolayı uzun süren diş gıcırdatmaları; yüz ağrıları, boyun ağrıları, kulağa yansıyan ağrılar, baş ağrıları ve çene ekleminde rahatsızlıklara neden olabilir.
Diş Sıkma / Diş Gıcırdatma Tedavisi
Diş sıkma ve diş gıcırdatma alışkanlığının tedavisinin birinci amacı, çene ekleminde geri dönüşümsüz zararlar bırakan, normal dışı çene hareketlerini engelleyerek, çene eklemini korumak, varsa ağrıyı ortadan kaldırmak ve dişlerin aşınmasını engellemektir. Bu amaçla, hastanın gece uyurken takacağı, dişlerine uygun olarak hazırlanan silikon plaklar kullanılmaktadır. Plak, uyku esnasında dişlerin birbiriyle direkt temasını keserek aşınmayı engellemekte, böylece çene eklemini rahatlatmakta ve ağrıyı ortadan kaldırmaktadır. Ancak şiddetli vakalarda gece plağının yanı sıra, stresi azaltmaya yönelik tedaviler, kas gevşetici ve uyku düzenleyici ilaçlar kullanılması gerekebilir. Bu tip diş sıkma ve gıcırdatmanın ileri aşamalarında, dengeli bir diş teması ve çene hareketlerinin sağlanması için, eski ya da hatalı yapılmış dolgu ve protezlerin yenilenmesi ve mutlaka eksik olan dişlerin uygun görülen protez uygulamalarıyla tedavi edilmesi gerekir.
